W myśl art 5 ust 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców osoba fizyczna może prowadzić tzw. działalność nierejestrowaną (nieewidencjonowaną) na niewielką skalę, która nie wymaga rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), Urzędzie Skarbowym oraz Głównym Urzędzie Statystycznym (GUS).
Zgodnie z tym przepisem, nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną:
- której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia,
- która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.
W sytuacji, gdy przychód należny w roku 2025 z działalności nierejestrowanej przekroczy w danym miesiącu kwotę 3.499,50 zł to prowadzona działalność staje się działalnością gospodarczą, począwszy od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie tej kwoty.
W związku z tym, prowadząca ją osoba ma obowiązek złożenia wniosku o wpis do CEIDG w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło przekroczenie ww. limitu (art. 5 ust. 3 i 4 ustawy – Prawo przedsiębiorców).
Przez przychód należny, osiągany w ramach działalności nierejestrowanej, rozumie się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.
Ze względu na niewielką wartość sprzedaży, działalność nierejestrowna może korzystać ze zwolnienia z VAT, o którym mowa w art 113 ust.1 ust.1 ustawy o VAT.
Należy jednak pamiętać o włączeniach zawartych w art. 113 ust 13. Zwolnienie podmiotowe z VAT nie jest możliwe przy sprzedaży wielu towarów i usług. Warto zapoznać się z całym katalogiem wykluczeń zawartych w ustępie 13 art. 113.
Osoba fizyczna prowadząca działalność nierejestrowaną, u której sprzedaż jest zwolniona z VAT ma obowiązek prowadzić ewidencję sprzedaży za każdy dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym. Stanowi o tym art 109 ust 1 ustawy.
Ewidencja ta jest znacznie uproszczona w porównaniu do ewidencji, którą prowadzą czynni podatnicy VAT. Ustawodawca nie określa, jakie dane należy ujmować w uproszczonej ewidencji sprzedaży. W praktyce są to informacje obejmujące:
- liczbę porządkową,
- datę sprzedaży,
- wartość sprzedaży oraz wartość sprzedaży narastająco
Pamiętajmy, że limit 200.000 zł określony w art. 113 ust. 1 obowiązuje na dany rok. Jeśli rozpoczynamy działalność w jego trakcie, limit musimy obliczyć proporcjonalnie do ilości dni prowadzenia działalności.
Należy też zapoznać się z art. 111 ust 1 ustawy o VAT – sprzedaż tylko dla osób fizycznych (nie prowadzących działalności). Jeśli takową prowadzimy zobligowani jesteśmy do posiadania kasy fiskalnej. Na szczecie ustawodawca daje nam możliwość zwolnienia z jej stosowania do wysokości limitu 20.000,00 zł rocznie.
Zakładając działalność w trakcie roku, na przykład 20.01.2025 limit ustalamy w następujący sposób: 20.000/365*346 dni = 18.958,90zł. Powyżej tego limitu traci się zwolnienie z nie stosowania kasy fiskalnej. Należy kupić kasę i wystawiać paragony ze stawką ZW do momentu nie przekroczenia limitu 189.589,04zł. Na zakup kasy fiskalnej mamy jednak 2 pełne miesiące od momentu przekroczenia limitu 20.000zł w skali roku.
W rozporządzeniu o zwolnieniu z kas można znaleźć parę korzystnych dla podatników rozwiązań. Kasy fiskalnej nie trzeba stosować jeśli na przykład sprzedajemy towary w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), jeżeli dostawca towaru otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana . Zapis ten znajdziemy w pkt 41 załącznika do Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20.12.2024 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Podobnie rzecz ma się ze świadczeniem usług dla osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej jeśli zapłata nastąpi na rachunek bankowy.
Przychody z działalności nierejestrowanej
Na gruncie ustawy o PDOF, przychody z działalności nierejestrowanej kwalifikowane są do przychodów z innych źródeł (art 20 ust 1ba tej ustawy).
W świetle powyższego za przychody z działalności nierejestrowanej należy uznać tylko kwoty otrzymane przez podatnika (inaczej niż przy ustalaniu wysokości przychodu w celu sprawdzenia, czy nie został przekroczony limit do prowadzenia takiej działalności, gdzie przyjmuje się również kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane).
Osoby prowadzące działalność nierejestrowaną nie mają obowiązku w trakcie roku podatkowego wpłacania do Urzędu Skarbowego miesięcznych (albo kwartalnych) zaliczek na podatek dochodowy.
W PIT-36, w części E. „Dochody/straty ze źródeł przychodów” w wierszu „Działalność nierejestrowana, określona w art. 20 ust. 1ba ustawy” podatnik wpisuje kwotę uzyskanych w roku podatkowym przychodów oraz kosztów poniesionych w związku z osiągnięciem tych przychodów. Dochód uzyskany z działalności nierejestrowanej opodatkowuje według skali podatkowej.
Działalność nierejestrowana wydaje się bardzo prosta, ale należy starannie przeanalizować wszystkie jej aspekty w szczególności w podatku VAT. Jeśli masz tym problem skontaktuj się z naszym biurem.
