Nowe zasady rozliczania zaliczek na podatek dochodowy
W związku z licznymi zapytaniami dotyczącymi korekty wynagrodzeń wypłaconych w styczniu 2022 roku, chciałabym w możliwie prosty sposób wyjaśnić, jaka jest idea rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 07.01.2022 (które zaczęło obowiązywać już następnego dnia, tj. od soboty 8. stycznia) oraz jakie są jego konsekwencje dla pracowników.
Najważniejszym faktem jest to, że rozporządzenie nie umarza części podatku dochodowego od osób fizycznych, zwanym dalej PIT, a jedynie opóźnia termin poboru PIT w czasie. Jeden z ministrów na konferencji prasowej nazwał to rozwiązanie „nieoprocentowanym kredytem dla społeczeństwa”… Dlaczego? Otóż dlatego, że jeśli zgodnie z nowym rozporządzeniem płatnik (pracodawca) będzie musiał w danym miesiącu pobrać niższy podatek (czyli pracownik otrzyma wyższe wynagrodzenie netto) to sytuacja ta nie oznacza, że wyższy podatek wyliczony wg Polskiego Ładu nie jest należny do Urzędu Skarbowego! Podatek wyliczony wg Polskiego Ładu będzie należny do US w pełnej wysokości, ale w późniejszym terminie. Wielu pracowników może znaleźć się więc w sytuacji, gdzie w rozliczeniu rocznym PIT-36 będą musieli dopłacić znaczącą kwotę podatku, który został jedynie odłożony w czasie.
Rozporządzenie nakłada na pracodawcę nowy obowiązek, a mianowicie podwójne przeliczanie wynagrodzeń za każdy miesiąc roku 2022 dla każdego pracownika zarabiającego do 12.800 zł brutto. Należy w każdym przypadku porównać ile wyniósłby podatek PIT wyliczony na zasadach Polskiego Ładu obowiązującego od 01.01.2022, a ile wyniósłby podatek obliczony wg zasad obowiązujących do 31.12.2021.
W kolejnym kroku, tak wyliczone dwie wielkości zaliczki na podatek PIT należy ze sobą porównać: Jeśli mamy do czynienia z nadwyżką tj. zaliczka według Polskiego Ładu minus zaliczka według zasad z 2021 r. daje kwotę dodatnią, to wówczas nadwyżki tej nie pobiera się w miesiącu jej obliczenia. Rozporządzenie przedłuża termin poboru tejże nadwyżki do miesiąca, w którym wystąpi ujemna różnica. Jeśli ujemna różnica nie wystąpi przez cały rok, to nadwyżkę podatku niepobranego przez płatnika w roku 2022, pracownik musi sam dopłacić do Urzędu Skarbowego do końca kwietnia 2023 roku.
Moim zdaniem, a także zdaniem wielu ekspertów, którzy już zdążyli wypowiedzieć się w tej kwestii, powyższe rozwiązanie może być zdecydowanie niekorzystne dla pracowników i nie wnosi nic oprócz złudzenia, iż otrzymuje się wyższe miesięczne wynagrodzenie netto. w trakcie roku 2022 płatnik – jeśli zajdzie taka możliwość – będzie musiał pobrać te „zaległe” (niepobrane wcześniej) nadwyżki, a jeśli nie zajdzie taka okoliczność, to w rozliczeniu rocznym PIT-36 i tak pracownik będzie musiał dopłacić podatek do wysokości, jaka wynika z Polskiego Ładu.
Ustawodawca, w § 5 omawianego rozporządzenia, dał pracownikom możliwość złożenia wniosku o nieprzedłużanie terminów, o których mowa w rozporządzeniu. Złożenie takiego wniosku jest możliwe pod warunkiem wycofania przez pracownika tzw. PIT-2, który stanowi prośbę pracownika o odliczanie od miesięcznej zaliczki na podatek PIT kwoty wolnej od podatku. PIT-2 składa się raz przy podjęciu zatrudnienia i obowiązuje aż do rozwiązania umowy o pracę. w roku 2022 jest to kwota 425 zł miesięcznie, a w latach ubiegłych było to 43,76 zł miesięcznie – o tę kwotę co miesiąc pomniejszana jest zaliczka na PIT. Oczywiście rezygnacja z PIT-2 powoduje tylko tyle, że pracodawca w rozliczeniu miesięcznym nie obniża podatku PIT o tę kwotę, ale w rozliczeniu rocznym Pracownik uwzględnia całą kwotę wolną od podatku tj. 5.100 zł (425 zł x 12 miesięcy).
Więcej informacji o Polskim Ładzie, a także instrukcję pobierania i przekazywania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, znaleźć można na stronie internetowej Ministerstwa Finansów:
Komunikat – instrukcja dla płatnika – Polski Ład
